Een laatste groet aan de overledene

‘Een lied zingen was het laatste wat ik voor haar kon doen’

Zingen hoort bij Mariska Oostijen-van der Kooi. Zo lang ze zich kan herinneren heeft ze gezongen. „Ik zong al als klein meisje de hele dag en dacht toen ik een jaar of 15 was: later als ik groot ben ga ik zingen als countryzangeres in Nashville”, zegt ze. Het werd een andere carrière. Samen met pianist Hans Kaldeway vormt ze MusicaRosa en is ze een veelgevraagde zangeres op uitvaarten in kerken en crematoria. Een lied als laatste groet aan de overledene. „Het is prachtig werk om te doen. Met onze muziek help je nabestaanden met het verwerken van hun verdriet, en je helpt hen ook de mooie momenten te herinneren. Onze muziek biedt troost.”
Het idee om te zingen op begrafenissen en uitvaarten ontstond bij Mariska tijdens een uitvaart van een collega waar ze toentertijd als leerkracht op een school mee werkte. „Er werd in de aula van het crematorium een CD als muzikale omlijsting aangezet en in de hoek stond een vleugel. Ik vond het zo zonde dat deze vleugel niet werd gebruikt en dat het zoveel mooier zou zijn als er een liveoptreden met zang voor deze collega zou zijn. Dat was het begin van het idee om samen met Hans te beginnen met MusicaRosa.”

 

Persoonlijk afscheid
Uit eigen ervaring weet Mariska hoe het is om voor een dierbare te kunnen zingen. Ze trad op tijdens de uitvaart van haar moeder die in 2006 overleed. „Het gevoel om er samen een mooi afscheid van te maken, had ik toen heel sterk. Het was het laatste wat ik voor haar kon doen. Dat gevoel heb ik nu nog steeds als ik bij een uitvaart zing: bijdragen aan een mooi afscheid. Samen met de nabestaanden. Dat is ontzettend mooi en dankbaar om te doen”
Samen met pianist Hans Kaldeway die zij ontmoette in een koor waar hij dirigent voor is, ging zij aan het werk om liedjes in te studeren die zij geschikt en passend vond voor uitvaarten. „Het lied: ‘Mag ik dan bij jou’ van Claudia de Breij is een lied dat ik vaak heb gezongen. Voor de nabestaanden is dit vaak een emotioneel lied, maar ook heel troostrijk door de prachtige tekst.”
‘Hallelujah’ van Leonard Cohen en ‘Ave Maria’ zijn ook liederen die veel gevraagd zijn door nabestaanden. „Bijzonder is dat hoe vaak we het ook spelen, het nooit verveeld. Elk afscheid is weer anders. Soms weten de mensen precies wat ze willen. Anderen helpen we bij de keuze van de muziek. Mariska voelt heel goed aan welke nummers uit ons repertoire passen bij de mensen”, zegt Hans Kaldeway.
Soms zijn er verzoeken die verrassend zijn. „Voor een uitvaart in Eindhoven zijn we eens gevraagd om een Duitse schlager te zingen: ‘Ich habe die Liebe gesehen’ van Vickie Leandros. Dat is iets waar ik zelf nooit op zou komen”, zegt Hans. „Maar als je het dan bij de uitvaartplechtigheid speelt, blijkt dat het voor degene om wie het gaat heel passend is. Er zit altijd een verhaal achter de keuze van een lied. In dit geval ging het om een demente vrouw, die er blij van werd als een verpleger het lied voor haar zong.”

Visite
‘Visite’ van Lenny Kuhr heeft het tweetal ook een keer op verzoek van de nabestaanden ingestudeerd. „In die week hadden het al erg druk met het instuderen van meerdere verzoeknummers voor een uitvaart en voor een huwelijk in diezelfde week. Naast ‘Visite’ hadden zo ook nog een ander verzoeknummer. Ik vertelde de dochter dat ik nog niet kon beloven dat ‘Visite’ zou lukken, maar dat ik er naar zou luisteren. Meteen na ons telefoongesprek kreeg ik een WhatsAppje van haar: ‘Het huis van mijn ouders zat altijd vol visite’. Dan kan ik het niet over mijn hart verkrijgen om het níet in te studeren. Ze waren zó dankbaar! Tijdens de plechtigheid was er zo’n fijne en gemoedelijke sfeer, dat iedereen het lied meezong!”
Het gevoel dat Mariska destijds had, over de meerwaarde van live muziek, heeft ze de afgelopen 5 jaar steeds bevestigd gezien: „Bij elke uitvaartplechtigheid merken we hoe groot de impact van live muziek is. De mensen ervaren het als heel persoonlijk, dat we speciaal voor hen zingen. Live muziek wordt sterker beleefd dan cd-muziek en raakt meer. En nabestaanden ervaren het als heel troostend”, zegt Mariska.

Door Ellis van Wees